Sophocles werd geboren in 496 v. Chr. te Kolonos (een voorstad van Athene), als zoon van een rijke wapensmid. De jonge Sophocles kreeg een verzorgde opvoeding, zowel op sportief als op artistiek vlak.

In 480 kreeg hij, als jongen van 16, de leiding van en trad op als steruitvoerder bij een overwinningsfeest na de Slag bij Salamis, volgens de legende onder het goedkeurend oog van Aeschylus, die een der gehuldigden was, terwijl intussen enkele kilometers verder op het eiland Salamis Euripides geboren werd.

Sophocles droeg blijkbaar zijn literair talent over op zijn nakomelingen. Zijn zoon Iophon was óók treurspeldichter evenals een (buitenechtelijke) kleinzoon Sophocles de Jongere, die openlijk zijn volle sympathie genoot.

In 468 v. Chr. nam hij voor het eerst deel aan de Dionysia, en dat was het begin van een traditie die 60 jaar zou blijven duren. In die lange carrière zou hij 24 maal de 1e prijs behalen (in 458 ging de 1e prijs voor de laatste maal naar Aeschylus, en in 455 werd Euripides voor de eerste maal geselecteerd).

Sophocles behoorde tot de hoogste kringen in Athene. Samen met o.a. Herodotos (schrijver-historicus), Anaxagoras (filosoof), Hippodamos (architect), Phidias (beeldhouwer) maakte hij deel uit van de artistieke en intellectuele kring rond Perikles.

Het grootste deel van zijn oeuvre kwam tot stand tijdens de sombere oorlogsjaren van de Peloponnesische Oorlog, waarvan de actualiteit hem wel eens inspireerde. Zo kwam bijvoorbeeld zijn beroemde Oidipous tot stand na de pestepidemie die de Atheense bevolking decimeerde. In 407 kwam zijn allerlaatste werk tot stand, Oedipus te Kolonos (het stuk werd pas postuum uitgevoerd in 401).

Toen zijn rivaal Euripides in 406 stierf, zag men Sophocles in de rouw. Zelf overleed hij nog datzelfde jaar op de gezegende leeftijd van 90 jaar. Volgens de biografen verslikte hij zich dodelijk toen hij tijdens een banket op verzoek declameerde uit zijn lievelingsstuk, de Antigone.